![]()
Doç. Dr. Devrim ALKAYA
devrimalkaya@hotmail.com
Milli Mücadelede Denizli
13/04/2024 Milli kurtuluş mücadelemizin yüzdördüncü yılındayız...(2024 yılı itibari ile) Kurtuluş savaşı- milli mücadele sonrası bağımsızlığın kazanılması hiç de kolay olmadı. Tüm şehitlerimizin ruhu şad olsun. Denizli ilimiz Izmir' in işgalinden sonra ilk mitingi yapan yerlerden. Sonrasında Acıpayam, Tavas, Buldan ve Çal'da mitingler düzenleniyor. Denizli'li vatanseverler her daim Atatürk'ün hemen yanı başında. ![]() Denizli’nin Millî Mücadele’de ile ilgili ilk ciddi faaliyeti İzmir’de gerçekleşmiştir. Başlarında vali ve 17. Kolordu komutanı Nurettin Paşa’nın bulunduğu ve bazı aydın gençlerin kurduğu “İzmir Müdafaa-ı Hukuk ve Redd-i İlhak Cemiyeti”, 17 Mart 1919 tarihinde18 İzmir’de toplanacak olan kongreye, Balıkesir, Aydın ve Denizli’den de üyelerin gönderilmesini istemiştir. Bunun üzerine kongreye katılmak üzere Denizli Merkez ilçeden Müftü Ahmet Hulusi Efendi, Belediye Başkanı Hacı Tevfık, Tavaslızâde Mustafa Yusuf Bey ve Efendiler katılmışlardır. Diğer ilçelerden katılanlar da vardır . ![]() Denizli Müftüsü Ahmet Hulusi Efendi önderliğinde Denizli’ye geri dönen Denizli heyeti, İzmir’de alman kararlar gereği, Denizli Mutasarrıfı Faik (Öztırak) Bey ile de görüşerek Denizli Sancağı’na bağlı Acıpayam, Buldan, Sarayköy, Tavas ve Çal’da düzenlemiş oldukları mitinglerle Millî Mücadele için kamuoyunu oluşturmaya çalışmışlardır. Fakat Denizli heyetinin Denizli ve çevresinde yapmış oldukları bu halkı bilinçlendirme çabaları İstanbul hükümeti tarafından hoş bir şekilde karşılanmamıştır. Venizelos’un durumu Yunanistan hükümetine bildirmesi üzerine Yunanlılar 14 Mayıs 1919 günü akşamı İngilizlere bilgi vererek, 14-15 Mayıs gecesi sabaha karşı İzmir’i işgale başlamışlardır. ![]() Yunanlılar İzmir’i işgal eder etmez İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti ve İzmir Belediyesi durumu bir telgrafla Denizli’ye bildirmiştir. Denizli Mutasarrıfı Faik (Öztırak) Bey, İzmir’den gelen telgrafla olup bitenleri öğrenmiş ve Yunanlıların işgal haberini derhal, Denizli Askerlik Şubesi Başkanı Miralay (Albay)Tevfik Bey’e Müftü Ahmet Hulusi Efendi’ye, Belediye Başkanı Hacı Tevfik Bey’e ve şehrin ileri gelenlerine bildirmiştir. ![]() 15 Mayıs 1919 sabahı, Yunanlıların İzmir’i işgal etmesi üzerine gerçekleştirilen ilk protesto mitingi, işgalden yaklaşık dört saat sonra, Denizli’de gerçekleştirilmiştir. Burada, toplanan halk ellerinde Türk bayrakları olduğu halde Ulu Camii’den Sancak-ı Şerifi alarak, Müftü Ahmet Hulusi Efendi önderliğinde tekbirler getirerek Belediye önüne gelmişlerdir. ![]() 15 Mayıs 1919 günü burada toplanan halka hitap etmek amacıyla, Müftü Ahmet Hulusi Efendi, Belediye Başkanı Hacı Tevfik Bey ve Mutasarrıf Faik (Öztırak) Bey Belediye binasının balkonundaki yerlerini almışlar ve kalabalığa Müftü Ahmet Hulusi Efendi hitap etmiştir. Müftü Ahmet Hulusi Efendi hitabında,”Saygıdeğer Denizliler! Hemşehrilerim! bugün sabahın erken saatlerinde İzmir Yunanlılar tarafından işgal edilmiştir. Bu saldırıya karşı kayıtsız kalmak dine ve devlete ihanettir…cihat tam anlamıyla bir dinî görev olarak karşımızdadır. Karşımıza çıkarılan Yunan’a biz yenilmedik. Yunanlıların bir Türk ilini ellerine geçirmelerinin ne anlama geldiğini, İzmir’de şu bir kaç saat içinde işlenen cinayetler gösteriyor. Silahımız olmayabilir,topsuz tüfeksiz, sapan taşlarıyla da düşmanın karşısına çıkacağız. Silah ve cephane azlığı veya yokluğu hiçbir zaman mücadeleye engel teşkil etmez. Fetva veriyorum, elinizde hiçbir silahınız olmasa bile yerden alacağınız taşları düşman üzerine atmak suretiyle karşı koyunuz. Biz birçok ülkelere hükmetmiş fatihlerin torunlarıyız. (Ve orada bulunan Hıristiyanları göstererek), bunlarda bize birer vediadır, onlara dokunmayınız.” diyerek Yunanlıların İzmir’i işgalini şiddetle protesto etmiş ve Denizli halkını yaklaşan bu tehlike karşısında mücadeleye davet etmiştir. ![]() Denizli’de yapılan geniş katılımlı mitingin ardından Denizli’nin ilçelerinde de işgali protesto mitingleri düzenlenmiştir. 16 Mayıs 1919 tarihinde Tavas, 17 Mayıs 1919’da Çal ve arkasında Buldan , Acıpayam ve Sarayköy mitingleri düzenlenmiştir. Denizli ve çevresinde işgallere karşı tepkiler olurken 18 Mayıs 1919 tarihinde Denizli’den İstanbul’daki itilaf Devletleri temsilcilerine ikinci bir protesto telgrafı daha çekilmiştir. Bu telgrafta “Yunan askerleri İzmir’i terk etmedikleri takdirde.Denizli halkının İzmir’i müdafaaya hazır olduğu” önemle belirtilmiştir. ![]() Milli mücadelede görev alan tüm atalarımızı saygıyla anıyorum. Denizli halkı tarihini öğrendikçe ve milli mücadele kahramanlarını tanıdıkça yaşadığımız coğrafyanın değerini çok daha iyi anlayacaktır. Denizli muhteşem bir tarihe sahiptir. ![]() Doç. Dr. Devrim Alkaya |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
AÇEDD 2024 FETHİYE YAZ EĞİTİM KAMPI - 26/08/2024 |
Acıpayam ve Çevresi Eğitimi Destekleme Derneğimizin 2. Yaz Eğitim kampı bu yıl Fethiye Çalış sahilinde yapıldı. |
Acıpayam Alacain - 13/06/2024 |
Alacain (Agathe Kome) Acıpayam'ın yaklaşık 5 km kuzey-batısında yer alan Bizans dönemine ait kale duvarı kalıntıları, çoğu yarım kalmış lahit mezarlar ve birisi kilise olarak kullanılmış küçük mağaralardan oluşuyor. |
Deniz mi Yayla mı? - 05/06/2024 |
Anadolu'nun derin kökleri deniz tatiline alışık mı? Yoksa biz toplumsal algı ve bir çeşit satış oyunları ile denize ve otellere yönlendiriliyor muyuz? |
EKMEĞİN KIYMETİ - 23/05/2024 |
Ben cocukluğumda 40-45 yıl önce düvene binebildim. Sonra düven kalmadi her yere patos geldi... Sonra patosunda devri geçti. Şimdi biçerdöver hepsini zaten hallediyor. |
DENİZLİ'NİN KÜLTÜREL KODLARI - 21/05/2024 |
Zaman ilerliyor ve oğul sayesinde YouTube kanalım giderek zenginleşiyor. 10 yıl önceki videolarımı bile bulup indirmiş. Kanal adeta adeta bir sanal miras gibi oldu. |
KÖYDEN KENTE - 17/05/2024 |
Yemler ithal, tohum ithal, zirai ilaçlar ithal. Kimse tohum yasasını bilmiyor veya ilgilenmiyor. Ata tohumunu, yerel tohumu, fidanı merak etmiyor. |
14 MAYIS ÇİFTÇİLER GÜNÜ - 15/05/2024 |
Aslında günler, haftalar ile hatırlamak güzel. Toprağın, üretimin, ürünün sonrada tarlada çalışandan soframıza gelinceye kadar verilen emeğin değerini anlamak gerek. |
YATAĞAN MAHALLESİ ve YATAĞAN KILICI - 11/05/2024 |
Fethedildiği günden itibaren Türklerin girdiği bir çok savaşa kılıç ve barut yollayan beldenin en önemli ürünü Yatağan kılıcıdır. Birçok Osmanlı Sultanı'nın kullandığı kılıç aynı zamanda Yeniçeri Ocağı'nda bulunan askerler tarafından kullanılmıştır. |
Acıpayam'ın Güzellikleri - 11/05/2024 |
Özel olarak gitmediyseniz Antalya'ya giderken Acıpayam'dan geçmişsinizdir. Denizli' de yaşıyorsanız mutlaka Acıpayamlı bir arkadaşınız vardır. Bugün sizlere Acıpayamın pek bilinmeyen güzelliklerini yazacağım. |
![]() |